با روند افزایش تقاضا برای مصرف برق در سالهای اخیر، تأمین برق به صورت پایدار یکی از مشکلاتی است که در بسیاری از جوامع، مردم و دولتها با آن دست و پنجه نرم میکنند. عدم توانایی در تأمین برق پایدار مشکلاتی مانند نوسان در جریان برق و قطع برق برای ساعتهای متمادی را به همراه دارد که ممکن است آسیبهای جدی به همراه داشته باشد. به غیر از تأمین روشنایی که یکی از مهمترین کاربردهای برق به حساب میآید، برخی از مراکز حساس مانند بیمارستانها وجود دارند که در صورت نبود برق نمیتوانند خدمات مناسب به بیماران ارائه کرده و این مسئله ممکن است باعث به خطر افتادن سلامتی و جان افراد شود. به همین دلیل استفاده از روشهایی به منظور تأمین برق اضطراری (یو پی اس) در این شرایط ضرورت دارد. در این مقاله قصد داریم به نکات مهم در حین خرید یو پی اس و نکات مرتبط به آن بپردازیم.
برق اضطراری چیست؟
به هر سیستمی که در زمان قطعی برق، با استفاده از یک منبع دیگر میتواند برق مورد نیاز را تأمین کند، برق اضطراری گفته میشود. در واقع برق اضطراری به برقی گفته میشود که در زمان قطع برق جایگزین جریان اصلی برق میشود. برای تأمین برق اضطراری وسایل و تجهیزات مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها ویژگیها و خصوصیات خاص خود را داشته و میتوانند نقش مهمی در تأمین برق مورد نیاز در شرایط مختلف ایفا کنند.
اهمیت نیاز به تجهیزات تأمین برق اضطراری چیست؟
از خاموش شدن منابع روشنایی، سرمایشی و گرمایشی و دستگاههای الکترونیکی که بگذریم، قطعی برق میتواند به دستگاههای مختلف مانند انواع لوازم خانگی آسیب جدی وارد کند. با توجه به قیمت بالای این دستگاهها و وسایل، این آسیب میتواند هزینه سنگینی برای افراد به دنبال داشته باشد. از بحث منازل که بگذریم کسب و کارها و مراکزی وجود دارند که بدون برق روند فعالیت آنها با اختلال مواجه شده و ممکن است آسیبهای جدی به آنها و همچنین افرادی که از آنها خدمات دریافت میکنند، وارد شود. به عنوان مثال بیمارستانها یکی از حساسترین مراکزی هستند که بدون جریان برق نمیتوانند از تجهیزات پزشکی و پاراکلینیکی مختلف برای ارائه خدمات به بیماران استفاده کنند و این موضوع میتواند سلامت افراد را با خطر جدی مواجه کند. به همین دلیل استفاده از وسایل و تجهیزات تأمین برق اضطراری در این شرایط از اهمیت زیادی برخوردار است.
مهمترین تجهیزات تأمین برق اضطراری
تجهیزاتی که برای تأمین برق اضطراری در شرایط مورد نیاز استفاده میشوند، از تنوع بالایی برخوردار بوده که بر حسب ویژگیها و امکاناتی که دارند میتوانند در شرایط خاص مورد استفاده قرار بگیرند. در ادامه با چند نمونه از مهمترین تجهیزات تأمین برق اضطراری آشنا میشویم.
موتور برق
یکی از وسایل و تجهیزات کاربردی است که در اندازه و ظرفیتهای مختلف موجود بوده و میتوان از آن در منازل، ادارات، مغازهها و فروشگاهها و غیره به منظور تأمین برق اضطراری استفاده کرد. این وسیله دارای یک مولد (ژنراتور) است که میتواند در ازای مصرف سوخت برق تولید کند. این تجهیزات بر اساس نوع سوخت مصرفی در سه دسته موتور برق بنزینی، دیزلی و گازی تقسیمبندی میشوند. موتور برق در دو نوع تک فاز و سهفاز در دسترس است که برای تأمین برق منازل و محیطهایی که به برق 220 ولت نیاز دارند مدل تکفاز گزینه مناسبی به حساب میآید. از موتور برق سهفاز میتوان برای کاربردهای صنعتی استفاده کرد که نیاز به برق با ولتاژ بالا دارند.
یکی دیگر از ابزارهایی که مشابه موتور برق بوده اما به دلیل اندازه کوچکتر گزینه مناسبی برای استفاده از محیطهای خانگی و اداری هستند، ژنراتور قابل حمل است. این ژنراتورها گازسور بوده و به همین دلیل میتوان از آنها در محیط بسته به منظور تأمین روشنایی و همچنین برق مورد نیاز وسایل و لوازم خانگی و الکترونیکی استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: ژنراتور چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ژنراتور خورشیدی
یکی دیگر از تجهیزات تأمین برق اضطراری است که در دسته منابع تجدیدپذیر قرار میگیرد. این ژنراتورها میتوانند انرژی خورشید را به جریان الکتریکی تبدیل کنند؛ این ژنراتورها به باتریهای مجهز هستند که میتوانند بخشی از انرژی خورشید در روزهای آفتابی را ذخیره کرده و با استفاده از آن در روزهای ابری و همچنین در زمان شب برق تولید کنند.
بیشتر بخوانید: یو پی اس خورشیدی چیست و چگونه کار میکند؟
یو پی اس (UPS)
منبع تغذیه بدون وقفه (uninterruptible power supply) با یو پی اس (UPS) را میتوان بهترین وسیله تأمین برق اضطراری دانست که در بسیاری از مکانها مورد استفاده قرار میگیرد. یو پی اس در اصلی یک باتری است که قادر است دستگاههایی که با برق AC کار میکنند را روشن نگه داشته و برق مورد نیاز آنها را تأمین کند. یو پی اس میتواند برق مورد نیاز این دستگاهها را از چند دقیقه تا چند ساعت تأمین کند. بسته به نوع UPS میتوان دستگاههای مختلفی را مورد استفاده قرار داد. این ابزار یکی از بهترین ابزارهای تأمین برق اضطراری به حساب میآید که در مراکز حساس و مهم مانند بیمارستانها و مراکز درمانی به منظور تأمین برق پایدار جهت ارائه خدمات به بیماران مورد استفاده قرار میگیرد.
بیشتر بخوانید: بررسی تفاوت ups آنلاین و لاین اینتراکتیو
عملکرد دستگاه یو پی اس تنها به تأمین برق اضطراری محدود نمیشود و این دستگاه به عنوان یک محافظ ولتاژ نیز عمل میکند. در واقع این دستگاه در شرایط وجود نوسان در برق میتواند آن را تنظیم کرده و از آسیب رساند اختلالات ولتاژ به دستگاهها و تجهیزات مختلف جلوگیری کند. به همین دلیل در مناطقی که با افت مکرر ولتاژ مواجه هستند استفاده از دستگاه یو پی اس بهترین گزینه به حساب میآید.
اینورتر برق اضطراری
اینورتر یکی دیگر از تجهیزات تأمین برق اضطراری است که میتواند برق با ولتاژ 12 با به برق با ولتاژ 220 تبدیل کند. در اینورترها معمولا از باتری خودرو به عنوان منبع تغذیه استفاده میشود. یکی از مهمترین مزایای این دستگاه نسبت به موتور برق و ژنراتور این است که کاملا بدون سر و صدا کار کرده و برق مورد نیاز را برای مدت زمان مناسب فراهم میکند.
بیشتر بخوانید: اینورتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
توربین بادی
توربین بادی مانند ژنراتورهای خورشیدی در دسته دستگاههای تأمین کننده برق اضطراری از نوع منابع تجدیدپذیر قرار میگیرد که میتوان انرژی جنبشی باد و جریان هوا را به برق تبدیل کند. این توربینها در اندازههای مختلف در دسترس هستند که بسته به نوع نیاز محل و ساختمان میتوان توربین مناسب را انتخاب کرده و به منظور تأمین برق در شرایط اضطراری مورد استفاده قرار داد.
نحوه انتخاب سیستم تأمین برق اضطراری مناسب
به منظور انتخاب بهترین تجهیزات تأمین برق اضطراری نکاتی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد. این نکات شامل موارد زیر است:
- اطلاع از ولتاژ و توان مصرفی مورد نیاز اولین نکتهای است که باید مورد توجه قرار بگیرد. برای این کار میتوانید مجموع توان مورد نیاز وسایل برقی که در زمان قطع برق باید روشن باشند را محاسبه کرده و بر این اساس دستگاه مناسب را انتخاب کنید که میتواند ژنراتور یا دستگاه اینورتر باشد.
- در صورتی که وسایل برقی که نیاز دارید در زمان قطع برق روشن باشند جزو وسایل پر مصرف هستند باید از یک منبع تغذیه قوی استفاده کنید. در این شرایط ژنراتور انتخاب بهتری نسبت به اینورتر خواهد بود.
- برای روشن نگه داشتن وسایل برقی حساس مانند وسایل الکترونیکی باید از منبع تغذیهای استفاده شود که ولتاژ خروجی آن ثابت و کنترل شده باشد زیرا میتواند باعث سوختن دستگاه شود. در این شرایط استفاده از UPS گزینه بهتری است.
موارد مهم در انتخاب تجهیزات تأمین برق اضطراری
از مهمترین مواردی که در زمان انتخاب سیستم تأمین برق اضطراری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در نظر گرفتن زمان تأخیر جایگزینی سیستم اولیه با ثانویه (یعنی مدت زمان بین قطع برق تا وصل آن توسط سیستم برق اضطراری)
- در نظر گرفتن ولتاژ سیستم برق اضطراری (حداقل 180 و حداکثر 240 ولت باشد)
- شباهت فرکانس برق اضطراری با برق شهری (50 هرتز)
- سینوسی بودن شکل موج ولتاژ خروجی از سیستم تأمین برق اضطراری
- توانایی تأمین همه مصرف کنندههای متصل به سیستم از نظر توان و جریان مورد نیاز
دسته بندی تجهیزات تأمین برق اضطراری
تجهیزاتی که به عنوان سیستم تأمین برق اضطراری مورد استفاده قرار میگیرند، وظیفه دارند که برق مورد نیاز را در هنگام قطع برق شبکه سراسری تأمین نمایند. به طور کلی تجهیزات برق اضطراری را بسته به سیستم تغذیه میتوان در دو دسته کلی تقسیمبندی کرد:
- تجهیزات ذخیره کننده: این تجهیزات همان باتریها هستند که دارای قابلیت شارژ مجدد بوده و با ذخیره انرژی، برق مورد نیاز در زمان قطع شبکه را تأمین میکند. مهمترین مزیت این نوع سیستمها این است که میتوان در کمترین زمان لازم از انرژی آنها بهرهبرداری کرد. در واقع زمانی که این نوع دستگاهها را در اختیار داشته باشیم میتوانیم در هر زمان بدون انجام فرایند پیچیده از انرژی آن برای تأمین برق استفاده کنیم. اما نکته منفی در مورد این نوع تجهیزات دوام کم آنها است که به دلیل عدم تولید انرژی امکان استفاده دائم و طولانی مدت را ندارند.
- تجهیزات تولید کننده: این تجهیزات همان ژنراتورها هستند که توانایی تبدیل یک انرژی غیر الکتریکی را به انرژی الکتریکی دارند. در این دستگاهها میتوان انرژی مورد نیاز ورودی را توسط موتورهای بنزینی، دیزلی یا گازی تأمین کرد اما با توجه به ارزان و به صرفه بودن گازوئیل، استفاده از موتورهای دیزلی معمولتر است. مهمترین نکته منفی در مورد این تجهیزات طولانی بودن زمان لازم جهت اتصال مجدد برق است که میتوان با استفاده از نرمافزارها و سختافزارهای مختلف این نقیصه را برطرف کرد. مهمترین و اصلیترین مزیت تجهیزات تأمین برق اضطراری تولید کننده طولانی بودن مدت زمان برقدهی آنها است.
جمعبندی
در دنیای امروز برق یکی از مهمترین انرژیها به حساب میآید که بسیاری از تجهیزات و دستگاههای مختلف تنها با استفاده از این انرژی میتوانند کار کنند. در واقع قطع برق یکی از اتفاقاتی است که میتواند زندگی انسان را با اختلال جدی مواجه کند. به همین دلیل امروزه با توجه به افزایش تقاضا برای مصرف برق و همچنین وجود مشکلات در تأمین برق پایدار، استفاده از دستگاهها و تجهیزات تأمین برق اضطراری به صورت گستردهای استفاده میشود تا بتوان تأمین جریان الکتریکی برای عملکرد دستگاهها و تجهیزات مختلف به صورت پایدار را تضمین کرد.