کولر گازی

کندانسور خود چیزی در حدود 3 تا 5 برابر جریان واقعی مورد نیاز خود در لحظه ی استارت میکشند که اغلب باعث پریدن فیوز ساختمان و یا باعث ایجاد افت ولتاژهای لحظه ای در برق مجموعه میشود که میتواند هم برای خود دستگاه و هم برای سایر مصرف کنندگان بسیار آسیب رسان باشد. پدیده ی دیگر عموما در اماکنی است که ولتاژ برق پایینی دارند. عموما در مناطق ویلایی و یا مناطقی که برق دزدی در آنها بالاست، چون سیستم برق رسانی به محله توان تامین جریان مورد نیاز مصرف کنندگان را ندارد لذا افت ولتاژ برق ایجاد میشود. حال حتی اگر از مدلهای اینورتر دار نیز استفاده شود، باز هم جریان بالایی از برق کشیده میشود تا جبران افت ولتاژ برق ناحیه را بکند. به همین دلیل یکی از شایع ترین عوارض کولرهای گازی بویژه در مناطق ویلایی، پریدن فیوز و یا خطا دادن مکرر دستگاه بدلیل ولتاژ پایین و بیش از حد منطقه است. بهترین جبران ساز برای این شرایط استفاده از استابلایزرها و یا ترانس های تقویت کننده است. این ترانسفورماتورها ولتاژی را خروجی خود تولید میکنند که برای استفاده از کولرها مناسب است.

الف) استابلایزرهای رله ای:  این مدل ارزانترین، قدیمی ترین و بیشترین مدل استابلایزر موجود در بازار کشور است. این مدل بیشتر برای کاربریهایی مثل یخچال خانگی و سایر کاربریهای خانگی توصیه میشود. جریان لحظه ای کشیده شده توسط کولر گازی اغلب باعث خال زدن و آسیب دیدن رله های استابلایزر میشود و لذا برای کولرهای گازی قویتر از 9000btu توصیه نمیشود. اگر محل نصب کولر گازی در اماکنی هستید که چندان افت ولتاژ بالایی ندارد میتوانید از این مدل و تکنولوژی رله ای استفاده کنید. درغیر اینصورت چندان توصیه نمیشود

ب) استابلایزرهای سوییچنیگ یا استابلایزرها با تکنولوژی IGBT: نمونه ی ارتقا یافته استابلایزرهای رله ای هستند که نسبت به سایر مدلها جدیدتر بوده و چندسالی است که در بازار دیده میشوند. با حذف رله از در این مدل بسیاری از مشکلات استابلایزرهای رله ای را ندارند و ضمنا ولتاژ خروجی بسیار دقیق تری را به مصرف کننده تحویل میدهند. این فواید با بکارگیری تکنیک سوییچ زنی فرکانس بالا و همینطور استفاده از قطعات نیمه هادی IGBT بدست آمده است. سرعت بالای تصحیح و همچنین دقت بسیار بالای آنها از جمله محاسن این تکنولوژی است. اما از سویی دیگر استفاده از عنصر حساس نیمه هادی IGBT و تریستور در این تکنولوژی، پاشنه ی آشیل آنها شده است. نیمه هادی ها ذاتا بسیار حساستر از تجهیزاتی مثل رله ها هستند و عوارضی مثل اتصال خروجی دستگاه، حساسیت به اضافه ولتاژ و یا اضافه جریان، نیازبه مدارات الکترونیکی پیچیده تر و همچنین حساسیت ذاتی و بالای قطعات به افزایش دما باعث شده است که آمار خرابی این مدل از استابلایزرها در محیط هایی که وضعیت برق چندان مطلوبی ندارند بالا باشد. متاسفانه عموما استابلایزرها در مناطقی طرفدار دارند که اوضاع برق چندان مطلوب نیست و لذا مصرف کنندگان در این مناطق عموما بدنبال مدلهای رله ای و یا سروو موتوری هستند که استقامت ذاتی بالاتر و پیچیدگی طراحی کمتری دارند.

ج) استابلایزرهای صنعتی و یا سرووموتوری: بر خلاف استابلایزرهای الکترونیکی و سوییچینگ که تازه به بازار آمده و در اولین سالهای توسعه خود می باشند، مدلهای رله ای و سروو موتوری قدیمی تر محسوب میشوند. مدلهای سروو موتوری از یک موتور متحرک جهت تنظیم ولتاژ استفاده میکنند و چون تغییرات ولتاژ خروجی آنها پیوسته بوده و همانند استابلایزرهای رله ای دچار چشمک و قطعی لحظه ای و افزایش یا کاهش لحظه ای ولتاژ نمیشود، لذا از قدیم به عنوان گزینه ی مطلوب صنعت بوده اند. به همین دلیل است که به استابلایزرهای سروو موتوری در بازار استابلایزر صنعتی میگویند. سرعت تصحیح خروجی در این مدل در مقایسه با دو تکنیک دیگر به دلیل استفاده از موتور الکتریکی کندتر است اما چون جریان صرفا از یک سری سیم عبور میکند و در مسیرش عناصر حساس نیمه هادی ندارد، از حساسیت کمتری در برابر اعوجاجات برق شهر برخوردار بوده و احتمال خرابی کمتری دارد. در صورتیکه توان دستگاه بدرستی انتخاب شود، براحتی میتوانند بدون نیاز به تعویض جاروبک و ذغال تا بیش از 5 سال به کار خود ادامه دهد و اگر سرویس دوره ای مناسبی در هر چندسال برایش صورت گیرد، سالها کار خواهد کرد. علت اقبال صنعت به این مدل هم دقیقا همین نکته است که از طول عمر مناسب و خروجی با کیفیتی برخوردار است. برای اماکنی که از کولرهای گازی با توان بیشتر از 12000BTU استفاده میکنند، استفاده از این تکنولوژی توصیه میشود.

قطعا برندهای مختلف محصولاتی با راندمان های متفاوتی تولید میکنند و نمیتوان از یک فورمول واحد برای همه استفاده نمود. اما اغلب بصورت تجربی فورمولهای تقریبی وجود دارد که بضعا گره گشای کلی محاسبات خواهد بود. یکی از فورمولهای کلی که در شرکت صنایع الکترونیکی مگامداوم جهت برآورد مصرف اسپیلت های تکفاز و اینورتر دار استفاده میشود به شرح ذیل است:

2000 / (قدرت کولر به BTU)=(آمپر مصرفی تکفاز یک کولر گازی معمول خانگی)

مطابق فورمول سرانگشتی فوق ابتدا باید قدرت کولر را به BTU داشته باشید. خوشبختانه در ایران اکثر برندها قدرت اسپیلت را با همین واحد معرفی میکنند. فرضا یک کولر گازی 24000، توان تولید 24000BTU قدرت خنک کنندگی دارد. حال برای بدست آوردن جریان تقریبی مصرف کولر کافیست عدد 24000 را بر 2000 تقسیم کنید. یعنی جریان مصرفی یک کولر گازی 24000 حدودا 12 آمپر است. لازم بذکر است این جریان با توجه به تکنولوژی ساخت ممکن است بین 10 الی 20 درصد بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد.

الف) انتخاب نوع ترانس: اگر توان کولر گازی شما کمتر از 9000BTU است میتوانید از استابلایزرهای رله ای استفاده نمایید. اغلب این گزینه ارزانترین و کم هزینه ترین انتخاب است. اما اگر برای کولرهای قوی تر میخواهید استابلایزر بگذارید یا شرایط برق محل نصب دستگاه چندان مطلوب نیست و افت ولتاژ بالایی اغلب در آنجا اتفاق می افتد، توصیه میکنیم از مدلهای سرووموتوری و صنعتی استفاده کنید که برای کار در شرایط پرفشار کاری توصیه میشوند.

ب) حداقل ولتاژ محل نصب حدودا چقدر است؟ شاید این سوالی باشد که نیاز دارد با یک تکنیسین برق برای یافتن آن مشورت کنید. ولی در نظر داشته باشید که استابلایزرها مستقل از تکنولوژی ساختشان، یک محدوده ی تقویت یا تضعیف دارند. این محدوده یعنی اگر برق ورودی استابلایز یا همان برق شهر اگر در این محدوده باشد، آنگاه خروجی ترانس تقریبا 220 ولت خواهد بود. پس در نظر داشته باشید که برق شهر در منطقه ی شما کمتر و یا بیشتر از حد دامنه ی ولتاژ قابل قبول دستگاه، نباشد. حد پایین قابل قبول عموم استابلایزرها، عددی بین 160 الی 180 ولت است. هرچه این عدد کمتر باشد یعنی استابلایزر توانایی بیشتری دارد و فرضا حتی اگر برق شهر تا 160 ولت نیز کاهش یابد بازهم خروجی را در حدود 220 نگه میدارد. اما اگر برق شهر در منطقه ی شما عموما کمتر از 160 ولت است آنگاه این استابلایزر چندان مناسب شما نیست. استابلایزرهای ساخت صنایع الکترونیکی مگامداوم عموما دارای بازه ی تصحیحی بین 165 الی 250 ولت هستند.

ج)اگر میتوانید جریان مصرفی خود را یکبار محاسبه کنید. اگر این محاسبه برای شما سخت است میتوانید لیستی از مصرف کنندگان را تهیه کرده و از کارشناسان مگامداوم جهت محاسبه ی صحیح توان استابلایزر خود اطمینان حاصل نمایید. شاید این بخش مهمترین گام در تهیه یک استابلایزر مناسب باشد. چرا که اگر توان استابلایزر کمتر از مقدار مورد نیاز باشد هم استابلایزر آسیب خواهد دید و هم احتمالا متحمل هزینه های جنبی بالایی خواهید شد.